Demontaż turbosprężarki Diagnostyka turbosprężarek Regeneracja turbo i turbin Zobacz cennik

Demontaż turbosprężarki to wyzwanie, z którym zmierzyć się musi każdy, kto nie przykłada szczególnej wagi do obsługi i eksploatacji samochodu wyposażonego w turbosprężarkę. Turbo, mimo że bardzo wytrzymałe, nie jest niezniszczalne, a główną przyczyną powstawania uszkodzeń w turbosprężarce (7 z 10 najczęściej wymienianych przez pracownie regeneracji przyczyn uszkodzenia turbosprężarki), to niewłaściwe olejowanie rdzenia turbosprężarki. W tym artykule dowiedzą się Państwo, dlaczego nie warto od razu gasić silnika wyposażonego w turbosprężarkę, dlaczego turbina świeci, jak zdemontować turbosprężarkę oraz dlaczego nawet w sprawnej turbosprężarce wykorzystanie niektórych elementów po demontażu turbiny nie jest możliwe. Przeanalizujemy budowę rdzenia oraz części gorącej i zimnej turbosprężarki, dowiemy się jak o turbo dbać oraz ile kosztuje nowa turbina, ile regeneracja turbosprężarki a ile trzeba zapłacić i jaka jest cena za części zamienne do turbo, które i tak trzeba poprawiać przed instalacją w turbosprężarce. Zapraszamy serdecznie do zapoznania się z pięknym i precyzyjnym światem turbodoładowania.

Dlaczego nie wolno gasić diesla od razu po zatrzymaniu?

Nawet jeśli dbamy o wszystkie niuanse związane z ekologią eksploatacji samochodu i na przykład nie zostawiamy samochodu odpalonego podczas odśnieżania (co zresztą jest wykroczeniem i grozi nam za to mandat), to nie powinniśmy gasić silnika diesla, zwłaszcza po forsownej jeździe, choćby po górskich serpentynach, a to za sprawą właśnie turbosprężarki. To małe i sprytne urządzenie, które swoje początki miało w rękach Alfreda Buchi (choć jak twierdzą miłośnicy pewnego włoskiego artysty, wizjonera i naukowca, Leonarda da Vinci, to właśnie autorowi Człowieka Witruwiańskiego czy fresku Ostatniej Wieczerzy, powinno się przypisywać wynalezienie silnika powietrznego, czyli turbosprężarki, właśnie Leonardowi, choć jak wiadomo nie miał on szans wypróbować swojego napędzanego energią spalin wynalazku w silniku spalinowym, który powstał dopiero nieco ponad 350 lat po jego śmierci), szwajcarskiego inżyniera, wynalazcy turbodoładowania, do nienagannej i długiej pracy potrzebuje stałego olejowania, smarowania olejem silnikowym, koniecznie syntetycznym, a za to z kolei odpowiada pompa oleju, która pracuje jedynie przy włączonym silniku. Jeśli zgasimy silnik, a turbosprężarka wciąż rozpędzona po wymagającej jeździe, pracować będzie dalej, jednak bez wsparcia ze strony systemu olejowania, możemy spodziewać się pojawienia się uszkodzeń. Nawet jeśli nie pojawią się już po pierwszej takiej sytuacji (choć mogą), to nagminne wystawianie turbo na takie próby skończy się uszkodzeniem rdzenia, najczęściej w postaci rys i wypolerowań na wałku. Analogicznie ma się sytuacja, w której zmuszamy silnik diesla do pracy na wysokich obrotach zaraz po odpaleniu. Jeśli, zwłaszcza w zimie, kiedy konsystencja oleju znacznie gęstnieje, nie odczekamy chwili, aby wypełniły się kanały doprowadzenia oleju, to turbo będzie pracować "na sucho", co doprowadzi do identycznych uszkodzeń. Warto tu rozwiać pewien mit związany z pracą turbosprężarki w samochodzie. Jeśli w aucie mamy zamontowaną turbosprężarkę nie ma takiej sytuacji, że silnik pracuje, a turbosprężarka nie, a co za tym idzie nie ma sytuacji, w której turbosprężarka się "włącza". Turbosprężarka jest zawsze "włączona", a jedynie ustawienie zmiennej geometrii odpowiada za to, z jakim wydatkiem turbo pracuje. Mit ten ma podłoże zapewne w istnieniu turbosprężarek bez zmiennej geometrii, których pracę czuć było dopiero po chwili od zwiększenia obrotów silnika, ponieważ turbosprężarka rozpędzała się relatywnie powoli, więc wolniej sprężała powietrze, więc odczuwalne efekty były, dopiero kiedy turbo naładowało się, wtłoczyło powietrze do silnika a naszego starego Passata czy Audi 100 wręcz wyrywało do przodu, o czym mówiło się, że "o, włączyło się turbo".

Dlaczego turbina świeci?

Podczas demontażu turbosprężarki w stopniu znacznie mniejszym, niż podczas montażu i testowania turbosprężarki widać w jak trudnych i wymagających warunkach środowiska pracy musi działać turbosprężarka. Jeśli przyjrzeć się testom, którym poddawane są turbosprężarki przed instalacją w silniku, można zwrócić uwagę, w jakich prędkościach testowane są turbosprężarki (pierwszy pomiar ma miejsce w okolicach 15 tysięcy obrotów na minutę, co oznacza, że najniższe wartości testów przekraczają największe prędkości obrotowe silnika nawet trzykrotnie, prędkości obrotowe najlepszych pralek przeszło 15 razy oraz półtorakrotnie przekraczają prędkości obrotowe przeciętnego silnika odrzutowego, które kręcą się średnio z prędkością 10 tysięcy obrotów na minutę), a wartości te potrafią wprawić w osłupienie. Warto tu nadmienić, że w warunkach testowych nie poddaje się turbiny maksymalnemu obciążeniu z warunków na drodze, a mianowicie maksymalne wartości sięgają 160 – 180 tysięcy obrotów na minutę, podczas gdy w praktyce turbina może kręcić się jeszcze kilkanaście punktów procentowych szybciej. Jeśli do 200 tysięcy obrotów na minutę dodamy temperaturę spalin pochodzących z dobrze nagrzanego silnika (temperatura silnika oscyluje w okolicach 90 stopni Celsjusza, temperatura spalin jest znacznie wyższa), okaże się, że turbo osiąga temperaturę przekraczającą 800, 900, a nawet 1000 stopni, gdzie materiał zaczyna świecić własnym światłem w temperaturze ponad 600 stopni. Dlatego też nierzadko, zwłaszcza po długiej i trudnej trasie, turbina będzie świecić sama z siebie.

Jak poprawnie zdemontować z samochodu turbosprężarkę?

Demontaż turbosprężarki z samochodu nie powinien dostarczyć problemów doświadczonemu mechanikowi, a nawet interesującemu się motoryzacją kierowcy, pod warunkiem, że do turbosprężarki można się wygodnie dostać. Jeśli dostęp do turbosprężarki jest utrudniony, to demontaż turbosprężarki również dostarczy nam problemów, zwłaszcza w silnikach, które znane są z tego, że turbo nie jest umiejscowione gdzieś "na wierzchu", a za dobry przykład posłużyć nam może Range Rover Sport, w którym to specyficznym samochodzie, aby dostać się do turbosprężarki, najlepiej jest zdemontować... nadwozie. Jeśli natomiast dostęp do turbosprężarki nie jest utrudniony, wystarczy odpiąć wszystkie łączące turbosprężarkę z innymi pracującymi w silniku systemami przewody, takie jak kanały olejowania, połączenie elektronicznych elementów ze sterownikiem oraz prowadzące do tłumika, kanału dolotowego z filtrem powietrza i intercoolera rury. Po zdemontowaniu wszystkich wymienionych elementów można odkręcić mocowania turbosprężarki a samą turbosprężarkę wyjąć. Oczywiście jest to założenie idealne, ponieważ śruby mocowania turbo zazwyczaj są tak zapieczone, że uniemożliwiają bezproblemowy demontaż turbosprężarki.

Dlaczego w turbosprężarkach niektórych elementów nie można wykorzystać ponownie?

Demontaż turbosprężarki wiąże się z rozłożeniem jej na części pierwsze, co oznacza, że jeśli coś można zdemontować to zdemontować się to powinno. Łączy się to z tym, że demontuje się również takie elementy jak na przykład osłona termiczna. Jest to część o zerowej sprężystości, co oznacza, że po odkształceniu nie wraca do pierwotnego kształtu. Jest to oczywiście celowe, a przeznaczeniem takiej właściwości materiału, z jakiego wytwarzane są osłony termiczne jest zapewnienie jak najlepszego przylegania do izolowanego materiału, a po demontażu po pierwsze nie ma możliwości, aby idealnie dopasować odkształconą osłonę termiczną, a po drugie przylegający do zmiennej geometrii i turbiny dysk osłony termicznej po przyjęciu kształtu miejsca, w którym został zamontowany nie będzie pasował do żadnego innego miejsca. Ponadto są elementy takie jak zestaw naprawczy, w skład którego wchodzą pierścienie uszczelniające, łożyskowanie itp., które wymienia się obligatoryjnie. Każdy demontaż turbosprężarki w pracowni łączy się z koniecznością wymiany tego zestawu, a przynajmniej demontaż turbosprężarki w pracowni mogącej pochwalić się autoryzacją jakiegoś znanego producenta części zamiennych i turbosprężarek.

Do dalszej części lektury zapraszamy do artykułu: demontaż turbosprężarek.