Zawory regulujące ciśnienie w układach z turbosprężarką.
W celu ochrony turbosprężarki oraz po części silnika, w układach turbodoładowania stosuje się różnego rodzaju zawory regulujące ciśnienie. Do tych najczęściej stosowanych zaliczamy: Waste Gate (WG), Blow Off Valve (BOV) i Dump Valve (DV). Różnią się one nieco sposobem działania, o czym za chwilę. Aby dobrze zdiagnozować problem musimy wiedzieć jak działa turbosprężarka samochodowa.

Warto sobie w tym miejscu po krótce przypomnieć jak działa turbosprężarka i jak powinien wyglądać prawidłowy montaż turbosprężarki w silniku. Gazy wylotowe (spaliny) napędzają wirnik turbiny, która napędza koło kompresji, powodujące spręż powietrza dolotowego. Istotnym czynnikiem jest to, aby ciśnienie gazów wylotowych napędzających turbinę, jak i sprężonego powietrza, nie przekroczyło zadanego maksymalnego ciśnienia. Aby to zrealizować, potrzebna jest regulacja ciśnienia.

Pierwszym zaworem który opiszemy, jest zawór WG. Jest on odpowiedzialny za upuszczanie nadmiaru spalin, wpadających na łopatki turbiny. Tym samym, reguluje on prędkością obrotową sprężarki (wydatek sprężu). Zawór WG pozwala zatem utrzymać określone maksymalne ciśnienie doładowania, bez jego przekraczania. Zazwyczaj jest on wbudowany w konstrukcję turbosprężarki, ale zdarzają się przypadki jego zastosowania jako oddzielne urządzenie. Zawór ten znajduje się w układzie wylotowym pomiędzy przewodem na wlocie do turbiny, a kolektorem wydechowym. Obecnie za jego sterowanie odpowiada sterownik elektroniczny, który w przeciwieństwie do poprzedniego systemu sterowania – ciśnieniem gazów – jest znacznie precyzyjniejszy. W chwili osiągnięcia maksymalnego zadanego ciśnienia doładowania, zawór się otwiera powodując, że nadmiar spalin kierowany jest kanałem obejściowym prosto do układu wydechowego, z pominięciem turbosprężarki. Dzięki temu, turbosprężarka nie przekracza maksymalnej dopuszczalnej prędkości obrotowej, a tym samym nie ulegnie awarii. Bardzo często mylimy objawy zepsutej turbiny z uszkodzonym zaworem sterującym.


Zawór Waste Gate:




Drugim zaworem regulującym ciśnieniem doładowania, jest zawór BOV. Diametralna różnica pomiędzy nim, a zaworem WG polega na tym, że upuszcza on nadmiar nie spalin, lecz sprężonego powietrza. Warto zauważyć, że jego działanie jest aktywowane wyłącznie po zamknięciu przepustnicy silnika. Zawór ten działa na takiej zasadzie, że upuszcza nadciśnienie powietrza do atmosfery, które nie może znaleźć ujścia przez zamkniętą przepustnicę. Istotną wadą tego zaworu jest to, że część nadmiaru sprężonego powietrza powraca na łopatki koła kompresji, powodując hamowanie turbosprężarki, a tym samym szybsze jej zużycie.


Zawór Blow Off Valve:




Trzecim zaworem o którym napiszemy, jest zawór DV. Jego działanie jest bardzo zbliżone do działania zaworu typu BOV, jednakże zamiast wypuszczania nadciśnienia powietrza do atmosfery, powietrze to kierowane jest bezpośrednio przed turbinę. Sterowanie zaworu DV odbywa się za pomocą sygnału z kolektora dolotowego (podciśnienie/nadciśnienie). Zawór ten zostaje zazwyczaj otwarty zarówno podczas pracy silnika na biegu jałowym, podczas jazdy ze stałą prędkością, jak i przy zamkniętej przepustnicy.


Zawór Dump Valve: