Eksploatacja silnika diesla ma dwa oblicza. Z jednej strony jest to zmniejszona ilość zużywanego paliwa, co przekłada się na większą ergonomię pracy, a nam owocuje większą ilością zaoszczędzonych pieniędzy, niemniej jednak jest również druga, ciemniejsza strona, gdyż wymiana podzespołów silnika niemieckiego inżyniera, zawsze równa się wysokim kosztom. Podobnie jak układ zasilania silnika, układ doładowujący silnik, czyli popularna turbosprężarka, w wypadku konieczności wymiany, zmusza nas do pożegnania się ze sporą ilością gotówki. Nowa turbosprężarka, to koszt kilku tysięcy złotych, a dochodzi do tego jeszcze konieczność profesjonalnego montażu, który, jeśli przeprowadzony nieumiejętnie, spowoduje bardzo poważne uszkodzenia silnika, które jeszcze bardziej nadszarpną stan naszego portfela.

Wśród czynników, na które trzeba zwrócić uwagę, to najważniejsze jest odpowiednie wyważenie wirników turbiny i sprężarki, które pracują przy prędkości 200 tysięcy obrotów na minutę i więcej. Tak wyjątkowo wymagające warunki pracy powodują, iż nawet niewielkie odchylenie od osi symetrii, wywoła pojawienie się zwiększającego się bicia, które spowoduje zaczepienie łopatkami wirnika o korpus turbiny i w efekcie połamanie tych twardych, ale bardzo kruchych elementów. Jakościowy efekt, takiego wyważania, osiąga się na profesjonalnych wyważarkach, nie jest to możliwe w domowych warunkach.

Inną kwestią, która dla profesjonalnego serwisu nie stanowi problemu, a dla przeciętnego użytkownika jest bardzo trudna, to odpowiedni dobór i wymiana uszczelnień. Temperatury dochodzące w pracującej turbinie do przeszło 1000 stopni, uniemożliwiają wykorzystanie elastomerów, czyli inaczej gumowych uszczelek, jako skutecznego zabezpieczenia przed nieszczelnościami. Wykorzystywane są w zamian simmeringi, które zainstalowane, jako uszczelnienie dynamiczne właściwą sobie skuteczność, uzyskują jedynie w czasie pracy, gdy ciśnienie pracy turbiny odpowiednio mocno dociśnie pierścień, gwarantując jego sprawną pracę. Weryfikacja jakości, podobnego uszczelnienia, jest w domowych warunkach, bez odpowiedniego sprzętu, niemożliwa, a warto zaznaczyć, iż podobne niedopatrzenie jak nieszczelność układu smarująco-chłodzącego w turbosprężarce, może doprowadzić do, tak zwanego, rozbiegania silnika, wywołanego spalaniem oleju silnikowego zamiast napędowego, które powoduje niekontrolowany wzrost obrotów silnika do wartości przekraczającej wszelkie normy bezpieczeństwa, a w efekcie doprowadzi do zniszczenia turbiny, skrzyni biegów, a w najgorszym wypadku nawet rozerwania bloku silnika.

Kolejnym, który chciałbym opisać, czynnikiem jest obecność zanieczyszczeń. Jeśli podczas wymiany zdecydowalibyśmy się by zrezygnować z pomocy ASO, musimy zadbać o czystość miejsca pracy, jak również proces przeprowadzanych działań wzbogacić o dokładne czyszczenie przewodów dolotowych. Filtr powietrza musi być wymieniany regularnie, a jakakolwiek obecność nagaru, zwęglonego smaru, czy oleju musi być skrupulatnie usunięta, ponieważ zagęszcza atmosferę pracy wirnika turbiny, a co za tym idzie zwiększa opory pracy, podnosi temperaturę i może prowadzić do matowienia powierzchni łożysk ślizgowych, a następnie do ich zatarcia. Warto o to zadbać, bo cena wymiany turbiny to duże pieniądze.

Podczas wymiany turbiny starego typu na tym właściwie moglibyśmy skończyć listę najistotniejszych elementów, na które podczas wymiany trzeba zwrócić uwagę, ale… mamy XXI wiek i rozwój technologiczny absolutnie nie ominął turbosprężarek. Na myśli mam zawór waste gate i zmienną geometrię VNT (czyli variable nozzle turbine). Zawór waste gate ma za zadanie, niedopuszczenie do przekroczenia bezpiecznej wartości ilości obrotów turbiny na minutę. W celu tym, nadano mu możliwość otwarcia drugiej drogi, jaką mogą biec spaliny trafiające do turbiny. Gdy obroty wirnika zbliżają się do ilości określonej podczas programowania zaworu WG, zawór otwiera przepust bezpośrednio na układ wydechowy i część jest zwyczajnie wydalana. Z kolei nazwa zmiennej geometrii odnosi się do specyficznej budowy dolotu spalin do turbiny. Zainstalowane są tam kierowniczki, niewielkie łopatki, które zmieniają kąt nawiewu spalin na turbinę, od niemal kąta prostego podczas pracy silnika na niskich obrotach, aż do kąta maksymalnie ostrego w czasie gwałtownego przyspieszania i intensywnego wzrostu ilości obrotów silnika. Zaprogramowanie tych dwóch wspomnianych podzespołów ze zrozumiałych powodów wymaga koniecznie specjalistycznego sprzętu, którym większość z nas, użytkowników turbodoładowanych samochodów, nie dysponuje.

Słowem podsumowania, ze względu na skomplikowany proces nawet nie wymiany, a samej regulacji tego podzespołu, niezbędnym będzie skorzystanie z usług profesjonalistów, od nas jedynie zależy odpowiedzialne wybranie serwisu. Koszt podobnej usługi nie powinien przekroczyć ceny używanego podzespołu, co jest ważne dla zachowania pożądanej ergonomii eksploatacji.